Świątynia

Nowe oblicze Katedry

Po wakacjach kościół katedralny przywitał wiernych odnowionym i wzbogaconym wystrojem wnętrza. Gospodarzom katedry przyświecał zamiar uczynienia tej najważniejszej diecezjalnej świątyni nie tylko piękniejszą, ale i przychylniejszą wiernym - cieplejszą, bardziej przytulną.

Nowe dzieła sztuki, elementy wystroju i przedmioty liturgiczne odzwierciedlają także historię diecezji i świątyni oraz religijność wiernych. Tym, co przykuwa uwagę tuż po wejściu do kościoła są dwa obrazy ołtarzowe Emila Polita., który jest także autorem całego projektu renowacji świątyni. Obrazy umieszczone są na skrzydłach wielkiego witraża nad tabernakulum i przedstawiają dwoje patronów naszej diecezji, błogosławionych: bpa Józefa Sebastiana Pelczara i Karolinę Kózkę. Dzieła korespondują ze sobą przez podobieństwo układu kompozycyjnego i delikatnej tonacji kolorystycznej. Artysta chciał bowiem, by harmonizowały zarówno z wnętrzem świątyni, jak i wspaniałym witrażem projektu Zygmunta Czyża.

Wizerunki są świetliste, jasne, dominują w nich kolory pastelowe, wiele jest bieli, złota, błękitu, delikatnej czerwieni i zieleni. Przedstawiają apoteozę Błogosławionych, ukazanych w świetle Boskiej chwały, przemienionych i upiększonych. Wrażenie to potęgują postaci aniołów, unoszących się nad Błogosławionymi i trzymających atrybuty ich świętości. Sylwetki patronów diecezji są monumentalne, usytuowane w centrum kompozycji. Malarz przedstawił ich wedle zachowanych wizerunków. Obrazy zawierają także bogata symbolikę i przekazują wiele ważnych informacji o życiu i dziełach Patronów.

Wszystkie elementy obrazu, przedstawiającego bpa Pelczara podkreślają jego kapłaństwo i powagę pełnionego urzędu. Ukazany jest on w swoim pokoju, jakby właśnie wstał od modlitwy przed ustawionym na stole krucyfiksem, obok na krześle widzimy zdjęty biret. Jego stuła ozdobiona jest wizerunkami Najświętszego Serca Pana Jezusa i Niepokalanego Serca Matki Bożej dla podkreślenia, że Błogosławiony był wielkim krzewicielem ich kultu. Aniołowie wznoszą nad nim herb biskupi i złocistą mitrę.

Bł. Karolina Kózka została przedstawiona na tle bujnej, wiosennej łąki, co podkreśla jej wiejskie pochodzenie, młodość i panieństwo. Namalowani nad nią aniołowie trzymają w dłoniach kwiaty: różę - symbol męczeństwa i lilię - symbol czystości Błogosławionej.

Obie postacie patronów diecezji artysta umieścił na przecięciu dwóch światów - ziemskiego i niebiańskiego, podkreślając tym samym, że ich droga ku świętości, ich wewnętrzne przemienienie dokonało się za sprawą Bożej miłości w czasie ich doczesnego życia. Należy podkreślić, że nowe obrazy Emila Polita mają nie tylko wzniosłą religijną wymowę, ale są także pełnymi maestrii dziełami sztuki malarskiej. Przy ich kontemplowaniu warto zwrócić uwagę na bogactwo doskonale ze sobą współbrzmiących barw i pełną żarliwości fantazję, z jaką malarz ukazał wizję niebiańskiego świata, zwłaszcza zaś postaci aniołów i przestwór nieba.

Artysta zaprojektował także ozdobną metalową kratę, która otacza, czczoną w katedrze, łaskami słynąca figurę Matki Bożej Fatimskiej. Ażurową, metalowa konstrukcja, którą z pietyzmem wykonał metaloplastyk Jan Bechta, stylizowana jest na kształt rozłożystego dębu - miejsca fatimskiego objawienia. Teraz biała, rzeszowska Madonna ukazuje się wiernym tak, jak to miało miejsce niegdyś w Fatimie - wyrasta z ciemnozłocistej korony drzewa.

W nowym wystroju katedry bardziej okazałe miejsce znalazły dzieła, które obecne w niej już od kilku lat, zyskały szacunek wiernych i stały się przedmiotem kultu. Umieszczony dotychczas w przedsionku wizerunek Ukrzyżowanego, wyrzeźbiony przez Krzysztofa Brzuzana, jako dar dzieci pierwszokomunijnych, został teraz ustawiony tuż obok głównego ołtarza. Należy przypomnieć, że charakterystyczny krzyż, którego ramiona wygięte są ku dołowi, jest nawiązaniem do kształtu pastorału Jana Pawła II.

Po prawej stronie ołtarza głównego, symetrycznie do Matki Boskiej Fatimskiej usytuowany został nowy ołtarz boczny. Czczony w nim będzie wizerunek Najświętszego Serca Pana Jezusa. Także ten obraz, namalowany przez Emila Polita, jest darem dzieci pierwszokomunijnych.

Przy odnawianiu kościoła wyeksponowano także inne przedmioty kultu i pamiątki, które tworzą duchowy charakter naszej diecezji i najważniejszego z jej kościołów.

Papieską wizytę z roku 1991 upamiętnia tron, który służy teraz naszemu Księdzu Biskupowi Ordynariuszowi oraz nowe stalle przeznaczone dla diecezjalnej kapituły, w których wykorzystano krzesła, zaprojektowane dla dostojników, uczestniczących w papieskiej Mszy. Ich zwieńczenia, wykonane ze szlachetnego dębu w pracowni mistrza Włodzimierza Uchwata, przedstawiają twarze dwunastu Apostołów (zewnętrzne stalle) oraz herb Rzeszowa (niższe, wewnętrzne krzesła).

O osobie Chrystusowego namiestnika przypomina także herb papieski nad nową kaplicą chrzcielną, zaś nad znajdującym się na przeciw niej tronem namalowano herb bpa Kazimierza Górnego. Warto zwrócić uwagę na jego symbolikę. Pod tradycyjnym biskupim kapeluszem widnieje tarcza, stylizowana na obozowy pasiak. Nasz Pasterz upamiętnił w swoim herbie męczeńska śmierć św. Maksymiliana Kolbe.

Osobne miejsce zyskał ozdobny egzemplarz Pisma św., będący przypomnieniem rekolekcji ewangelizacyjnych i intronizacji księgi Bożego Objawienia, które odbyły się w rzeszowskiej katedrze kilka lat temu.

Surowe dotychczas i nieco zimne wnętrze kościoła wzbogaciły i ociepliły barwne akcenty - ciemny błękit sufitu i ścian mad głównymi witrażami, delikatny fiolet nad biskupim tronem oraz w kaplicy chrztów, a także ugry we wnętrzach arkad.

Odnowienie i wzbogacenie wystroju wnętrza kościoła Najświętszego Serca Jezusowego ma upamiętnić Wielki Jubileusz Roku 2000. Jest także wyrazem dziękczynienia Bogu za doznane łaski. Trzeba także podkreślić, że z każdym rokiem katedra uwyraźnia swój szczególny charakter; odzwierciedla bowiem duchowość naszego trudnego wieku, składa hołd jego męczennikom, świętym i błogosławionym, podkreśla miłość i przywiązanie do Piotra naszych czasów, upamiętnia ważne wydarzenia liturgiczne z historii diecezji. Wreszcie przez zgromadzone w niej dzieła sztuki sakralnej i użytkowej, wykonane - co należy podkreślić - przez mieszkających tu artystów i rzemieślników - ukazuje wielki skarb talentów i umiejętności ludzi tej ziemi, uskrzydlonych natchnionym dziełem służby Bogu i bliźnim.

Duże walory artystyczne posiadają drzwi katedry wykonane ze spiżu składające się z trzech bram: papieskiej, narodowej i diecezjalnej; ukazujące sceny historyczne.

Interesujący jest spiżowy odlew antepedium ołtarzowego, przedstawiający Ostatnią Wieczerzę, wśród apostołów jest umieszczony Jan Paweł II.

Szczególne miejsce zajmuje w katedrze łaskami słynącą statua Matki Bożej Fatimskiej, czczona tu od 1982 roku. Koronowana przez bpa K. Górnego 13.VI 1993 r. Kult Jej nieustannie się rozwija. Głównym jego przejawem są gromadzące się rzesze wiernych na nabożeństwach fatimskich od 13.V-13.X. Prowadzona jest księga próśb i podziękowań za liczne łaski. Znaczące nabożeństwo fatimskie odbyło się 13.IX 1997 roku z udziałem Prymasa Polski i 26 Biskupów z racji Konferencji Episkopatu, która odbyła się w Rzeszowie. Obok statuy Matki Bożej dużą czcią cieszy się obraz Pana Jezusa Miłosiernego.

Ciekawe jest też tabernakulum w kształcie serca, wykonane przez rzeszowską rzeźbiarkę Zofię Szczepańską-Mitał. Katedrę ozdabiają witraże o pow. 380 m2 projektu artysty malarza Zygmunta Czyża z Rzeszowa oraz liczne obrazy kultowe i stacje Drogi Krzyżowej wykonane przez artystę malarza Emila Polita.

Nawiązując do wyposażenia Katedry trzeba wspomnieć o dzwonach, których parafia posiada cztery. Na dzwonnicy katedralnej trzy: Dzwon Wolności im. Jana Pawła II (1600 kg), dzwon im. św. Bpa Józefa Pelczara(900 kg), dzwon im. Św. Józefa (310 kg) oraz w kościele dojazdowym dzwon im. Św. Stanisława Biskupa (240 kg).

Katedra posiada 36 głosowe organy piszczałkowe wykonane przez warszawską firmę organową K. Truszczyńskiego.

Na terenie parafii są liczne figury i kapliczki przydrożne, w tym pięć ufundowanych na Jubileusz Roku 2000: 2 Matki Bożej, 3 Pana Jezusa i po 1 - św. Wojciecha i św. Floriana. Są one rozmieszczone na osiedlach, które nie posiadały żadnych akcentów religijnych.

• nast. »